Als student of leerling heb je vast weleens gemerkt hoe uitdagend het kan zijn om je volledig te concentreren op je schoolwerk. Of je nu op de basisschool zit of studeert aan een universiteit, het behouden van focus en het verbeteren van je concentratievermogen is belangrijk voor goede resultaten.

Wat kan je doen om je beter te concentreren op leren of studeren? In deze blog geef ik je zeven tips om je te helpen je beter te focussen. Van het creëren van een optimale leeromgeving tot het toepassen van gezonde leefgewoonten. Lees verder en ontdek hoe je met meer focus en concentratie jouw leerprestaties kunt verbeteren.

1. Goede voeding

Om goed te functioneren heeft het lichaam goede voeding nodig. Dit geldt zeker voor je brein. Sterk bewerkte of suikerrijke voedingsmiddelen en dranken, maar ook alcohol hebben een negatief effect op het functioneren van de hersenen. Als je deze dingen regelmatig onderdeel zijn van wat je eet en drinkt, kan dit een van de redenen zijn waarom je moeite hebt met focussen.

Een ruime hoeveelheid groenten, fruit, volkoren producten, peulvruchten, noten en zaden in je voedingspatroon geeft je niet alleen belangrijke bouwstenen voor een goede mentale gezondheid, maar kan ook helpen je aandacht te verbeteren.

Daarnaast kunnen bepaalde supplementen een waardevolle bijdrage leveren aan je concentratie. Denk bijvoorbeeld aan vitamine B12 en Omega-3 vetzuren uit algenolie.

2. Water

De hersenen bevatten een zeer hoog percentage aan water. Het is daarom begrijpelijk dat een tekort aan water door te weinig drinken al snel effect heeft op het brein.

Een minder goed geheugen, brain fog, gebrek aan concentratie, mentale vermoeidheid en hoofdpijn zijn kenmerkende tekenen van uitdroging. Het aanvullen en op peil houden van een goede hydratatie door het drinken van water kan deze symptomen verbeteren.

Onderzoek suggereert dat kinderen hun geheugen en cognitieve vaardigheden kunnen verbeteren door simpelweg hun waterinname met één glas te verhogen. Het neerzetten van een waterfles bij je werk- of studieplek is een praktisch geheugensteuntje om je hersenen te verkwikken met water.

3. Neem geen schadelijke stoffen

Voor goede studieresultaten en een goede gezondheid is het belangrijk om verslavende middelen, waaronder alcohol, drugs en nicotine, te vermijden. Onderzoek toont aan dat marihuana cognitieve functies, zoals probleemoplossend vermogen, geheugen en gedragscontrole, aantast.

Cafeïne blijkt angst en prikkelbaarheid te veroorzaken, dus het kan ook helpen om dit te verminderen of te vermijden.

Net als cafeïne, geeft nicotine in eerste instantie een boost, waardoor men zich prettiger voelt en het leren beter lijkt te gaan. Maar bij langer gebruik komen de nadelige effecten van roken of vapen aan het licht. Naast het verhoogde risico op het ontwikkelen van onder meer kanker, hart-, vaat- en longziekten is er ook een grotere kans op problemen met de mentale gezondheid. Studenten die roken of vapen hebben vaker een depressie, angst- of eetstoornis. Het lijkt hierbij wel beide kanten op te werken: nicotinegebruik kan leiden tot bijvoorbeeld een angststoornis, maar iemand kan ook roken om symptomen van de angst te verlichten. Het is daarom belangrijk om te kijken naar de oorzaak van het probleem en dat aan te pakken. Zorgt je studie ervoor dat je gestrest bent? Maskeer je klachten dan niet door middelen te gebruiken, maar kijk naar je leefstijl en hoe je daarmee meer ontspanning in je leven kan brengen.

4. Beweging

Sporten en beweging in het algemeen is een natuurlijke manier om spanning te laten afvloeien. Lichaamsbeweging beschermt het lichaam tegen de negatieve effecten van stress door het cortisolniveau te verlagen. Cortisol is een stresshormoon.

Regelmatig sporten verbetert de stemming en kwaliteit van leven, bevordert optimisme en verlicht depressies.

Naast positieve effecten op de geestelijke en lichamelijke gezondheid wordt lichaamsbeweging ook in verband gebracht met betere studieprestaties. Probeer daarom sporten een vaste plek in je agenda te geven. 

Als het lastig is om tijd te vinden hiervoor, bouw dan extra lichaamsbeweging in je dagelijkse routine in. Bijvoorbeeld door (een deel van de route) naar school te lopen of fietsen. Je kunt ook overwegen om te studeren tijdens het sporten, omdat is aangetoond dat dit het geheugen verbetert!

Wil je bonuspunten scoren? Breng dan tijd doorbrengen in de natuur! Dit verbetert niet alleen depressie en angst, maar ook aandacht! Of je je kind nu opzettelijk laat genieten van de natuur om hun creativiteit een boost te geven of dat je een wandeling maakt je tijdens een korte pauze, het park of bos helpt je te kalmeren en opnieuw te focussen. Lees meer hierover in mijn blogs 'green exercise' en 'bosbaden voor je gezondheid'.

5. Vaste routine

Een praktische structuur in je dag en week aanbrengen is zeer behulpzaam voor een optimale mentale gezondheid, zowel voor school als het dagelijks leven. Vaste tijden om voor opstaan, je maaltijden (sla het ontbijt niet over!) en naar bed gaan vormen het raamwerk voor je tijdsindeling. Dit ondersteunt je biologische klok en helpt je beter te functioneren. Bedenk hoe je lessen, huiswerk, sociale afspraken en vrije tijd kunt indelen binnen de overgebleven ruimte.

Het aanhouden van een vaste routine helpt je om doelgericht, consistent en gedisciplineerd te werken.

Hier volgen nog drie extra adviezen voor het opbouwen van een vaste routine om efficiënt te studeren.

Stel studie-/werkrituelen in: Kies een bepaalde plek in je huis, op je werk of school en gebruik deze ruimte consequent voor je specifieke taak. Dit ruimtelijke ritueel zorgt ervoor dat je hersenen zichzelf beter kunnen reguleren en doelen kunnen bereiken.

Werk aan timemanagement: Leren hoe je je huiswerk moet indelen is een vaardigheid die het waard is om zo jong mogelijk te ontwikkelen. Dit legt een solide basis voor je toekomst als er steeds meer van je gevraagd gaat worden. Als je weet wat je te wachten staat, kun je je daarop voorbereiden.

Maak een overzichtelijke en haalbare planning waarin deadlines duidelijk zijn aangegeven. Dit voorkomt uitstelgedrag en onnodige stress. Door het totaalplaatje in het oog te houden, kun je beter prioriteiten stellen en weloverwogen beslissingen nemen.

Pomodoro Methode: De Pomodoro Methode is een van de meest effectieve strategieën om gefocust te werken. Het werkt heel eenvoudig. Je kiest een taak en stelt een timer in op 25 minuten. Gedurende die tijd werk je uitsluitend aan die taak. Als de timer afgaat, geef je jezelf 5 minuten pauze, ook als je taak nog niet af is. Tijdens de korte pauze, die je kan zien als een beloning, kan je even ontspannen, wat drinken, je benen strekken.

Nadat je zo enkele taken hebt gedaan, kan je een langere pauze nemen.

Met deze methode is het makkelijker om je op 1 taak te concentreren. De korte intervallen zijn overzichtelijk, het geeft een gevoel van controle en helpt effectiever te werken.

6. Sociale contacten

Studenten met sociale relaties doen het vaak beter op school en ervaren minder stress. Contact houden met goede vrienden en geloofsgenoten, lid worden van clubs en nieuwe mensen leren kennen, helpt bij het opbouwen van een netwerk dat een positieve bijdrage levert aan de eigenwaarde, de omgang met stress, het welzijn en het tegengaan van isolement.

Ook steun van familieleden is voor studenten belangrijk. Jongeren die deze support ontvangen blijken beter om te kunnen gaan met moeilijke situaties en ervaren minder stress. Dus maak van contact houden met je ouders een prioriteit.

7. Ontspanning

School, sport en sociale verplichtingen kunnen de nodige druk op je leggen met stress als gevolg. Zorg daarom ook voor voldoende ontspanning en rust. Denk hierbij aan:

• Voldoende slaap: streef naar zo'n acht uur slaap. Kinderen hebben meer slaap nodig. Een slaaptekort zal je geheugen en concentratievermogen verminderen.

• Stel grenzen: Het is oké om zo nodig 'nee' te zeggen en voorrang te geven aan wat jij nodig hebt. Dit voorkomt dat je onnodig stress ervaart doordat je anderen tevreden wil stellen.

• Diep ademen: Dit verbetert de aandacht, angst en het cortisolniveau. Adem drie tellen in via de neus en zes tellen uit. Klik hier om meer te lezen.

• Beperk schermgebruik en notificaties buiten hetgeen nodig is voor werk of school.

• Beperk ook andere afleidingen: verminder rommel en creëer een schone, georganiseerde omgeving. Zorg dat je een plek hebt waar je boodschappen, to do's en ideeën bewaard

Ten slotte

Blijf ook in je drukke studententijd verbonden met je geloof, omdat het helpt veerkracht op te bouwen en blijvende vrede brengt in je leven door te vertrouwen op een persoonlijke Verlosser. Gebed, Bijbelstudie en contact met medegelovigen geven troost en innerlijke kracht.